مدت زمان مطالعه: ۶ دقیقه
نوشته شده توسط: زمین پی جویان نگار
تاریخ انتشار: ۱۴۰۲/۰۵/۲۵
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۲/۱۱/۱۱
این مقاله جهت سهولت در انتقال اطلاعات آموزشی حاوی ویدیوی آموزشی نیز می باشد.
سنجش از دور چیست؟
سنجش از دور، مجموعه ای از تکنیک ها و تکنولوژی های نوین اجرا شده بر روی تصاویر هوایی و ماهواره ای می باشد. تصاویر هوایی و ماهواره ای با استفاده از تجهیزات مدرن قابل نصب بر روی تجهیزات هوانوردی مثل هواپیما، پهپاد (Drone)، بالن و ماهواره ها بدست می آید تا بتوان بر اساس طول طیف های گوناگون ساطع شده از زمین پدیده های گوناگونی را شناسایی نمود. در حوزه تخصصی زمین شناسی و مهندسی معدن سنجش از دور سبب شناسایی عوارض زمین شناسی، دگرسانی ها، کانی ها و ساختارهای تکتونیکی منطقه مورد مطالعه می شود.
مهمترین قابلیت های داده های سنجش از دور
- رقومی بودن داده ها جهت سیستم های پردازش داده ها
- تنوع طیفی داده ها
- در دسترس بودن داده ها
- دسترسی سریع به نقاط دور افتاده و بنابراین کاهش هزینه های صحرائی
- دقت بالای داده های زمین شناسی
- مقرون به صرفه بودن در مقایسه با سایر روش های گردآوری اطلاعات
کاربرد سنجش از دور در زمین شناسی و معدن
مهمترین کاربرد سنجش از دور در مطالعات زمین شناسی اقتصادی، کشف منابع و اندیس های معدنی جدید است. سنجش از دور به مهندسین معدن و زمین شناسان کمک میکند تا قبل از عملیات اکتشاف زمینی (برداشت صحرائی) مطالعات کاملی نسبت به محدوده داشته باشند و هزینه ی کمتری را پرداخت کنند. همچنین در مطالعات تکتونیکی و پدیده های خطی مانند گسل ها و چین خوردگی ها اطلاعات دقیقی را به کارشناسان زمین شناسی و معدن ارائه میدهد و به طور کلی در تمامی شاخه های علم زمین شناسی، سنجش از دور کاربردهای بسیاری دارد.
روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای در نرم افزار ENVI
یکی از مشکلات کاربرانی که از تصاویر ماهواره ای استفاده میکنند، این است که محدوده مورد نظرشان معمولا بین دو یا چند سین قرار گرفته است. برای این کار باید این تصاویر را با یکدیگر ادغام و ترکیب کرد، استفاده از روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای در نرم افزار ENVI راه حل کاربردی این مساله می باشد.
نکته ی مهم این است که باید از تصاویری استفاده نمود که تاریخ برداشت آن ها نزدیک به یکدیگر باشند تا با خطای کمتری از نظر اطلاعات مکانی و طیفی مواجه شویم. این امر سبب می شود که پس از موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای از تصویری یکدست و با کیفیتی برخوردار شویم (توضیحات تصویر پایین: تصویری از موزاییک کردن دو سین از تصاویر ماهواره ای در کنار یکدیگر).
روش‌های مختلف موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای
- روش Seamless Mosaic
- روش Pixels Base Mosaic
- روش Quick Mosaic (فقط در ENVI 5.6 )
پیش مراحل موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای
- دانلود تصاویر ماهواره ای از سایت (EarthExplorer)
- فراخوانی تصاویر ماهواره ای در نرم افزار ENVI
- تصحیحات جوی و اتمسفری بر روی تصاویر ASTER, Landsat
** تمامی مراحل بالا در آموزش مقدماتی سنجش از دور برای مهندسین معدن و زمین شناسان آورده شده است.
- روش موزاییک کردن(Mosaic) تصاویر ماهواره ای
مراحل موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای به روش Seamless Mosaic
- فراخوانی هر دو تصویر پس از تصحیحات مورد نیاز (جوی و اتمسفری) جهت انجام روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای در نرم افزار ENVI.
- از نوار ابزار Toolbox دستور Seamless Mosaic را انتخاب کنید.
- در پنجره Seamless Mosaic گزینه Add Scenes را انتخاب کنید هر دو تصویر فراخوان میشوند.
- گزینه Order به شما این امکان را میدهد که موقعیت تصاویر را با توجه به حاشیه تصاویر جابه جا کنید تا نتیجه بهتری از روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای داشته باشید.
- در بخش Main گزینه Data Ignore Value که مربوط به وضوح حاشیه سیاه دور تصاویر ماهواره ای است که باید صفر باشد.
- گزینه Feathering Distance به معنای تعداد پیکسل هایی است که باعث میشوند خط درز بین دو تصویر با یکدیگر ترکیب شوند تا پس از روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای، شما دو تصویر مشابه از نظر طیفی و مکانی داشته باشید که معمولا این عدد در منابع مختلف متفاوت است و ما در این بخش عدد 12000را برای هر دو تصویر انتخاب کرده ایم.
- در بخشColor Correction گزینه Histogram Matching را انتخاب کنید.
- در بخش Export در قسمت Output Filename از قسمت Browser پوشه ای که میخواهید تصویرتان را خروجی بگیرید را انتخاب کنید.
- در نهایت گزینه Finish را انتخاب کنید تا نرم افزار روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای را انجام بدهد.
- در نهایت تصویر موزاییک شده خود را دریافت می نمایید.
ویدیوی زیر تمامی مراحل ذکر شده در بالا را به صورت تصویری نمایش داده است تا به راحتی بتوانید این مراحل را برای پروژه های اکتشافی و زمین شناسی خود اجرا نمایید.
مراحل موزاییک کردن تصاویر ماهواره‌ای به روش Quick Mosaic (فقط در ENVI 5.6)
- در ابتدا فراخوانی هر دو تصویر پس از تصحیحات مورد نیاز (جوی و اتمسفری) جهت انجام روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای در نرم افزار ENVI5.6 انجام شود.
- بعد از باز کردن محیط جدید در قسمت Toolbox گزینه Quick Mosaic رو سرچ شود.
- از قسمت Input Raster باند‌های مشابه دو تصویر را اضافه و گزینه Ok را انتخاب نمایید. در این قسمت می‌توانید با جابه جا کردن تصاویر ( تصویری که بیشترین پوششش را دارد) را انتخاب کنید.
- در قسمت Data Ignore Value (دیتایی که نادیده گرفته میشود) مقدار حاشیه صفر را وارد نمایید ولی برای چک کردن مقدار دیتا حاشیه می توانید از ابزار Cursor Value نیز استفاده کنید.
- در قسمت Output Raster گزینه File را انتخاب کنید محل ذخیره را اضافه و نهایتا گزینه Ok را انتخاب کنید.
- در نهایت خروجی که به شما نمایش داده میشود موزاییک دو تصویر ماهواره ای بدون خط و با کمترین میزان خطا می باشد. این روش در حال حاضر بهترین و جدیدترین روش نسبت به دیگر روش ها، برای موزاییک کردن دو تصویر ماهواره ای می باشد. این روش برای محدوده های معدنی و زمین شناسی که در بین دو یا چند سین قرار دارند بسیار کاربردی می باشد.
ویدیوی پایین تمامی مراحل موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای به روش Quick Mosaic را به صورت تصویری آموزش داده است تا کارشناسان سنجش از دور، زمین شناسی و معدن به راحتی بتوانند از آن بهره مند شوند.
ویدیوی مراحل موزاییک کردن تصاویر ماهواره‌ای به روش Quick Mosaic (فقط در ENVI 5.6)
چند نکته مهم در مورد موزاییک کردن (Mosaic) تصاویر ماهواره ای
- فرایند موزاییک کردن باید بعد از تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک صورت گیرد.
- در صورتی که منطقه مورد مطالعه زمین شناسی و معدنی در دو یا چند سین قرار داشته باشد، امکان موزاییک کردن وجود دارد.
- این نکته دارای اهمیت است که حتما باید باند‌های یکسان موزاییک شوند ( باند‌های مولتی اسپکترال بایکدیگر و باند‌های ترمال بایکدیگر).
- روش Quick Mosaic فقط در نرم افزار ENVI و در نسخه 5.6 و بالاتر قابل استفاده می باشد.
جمع بندی
در حوزه تخصصی زمین شناسی و مهندسی معدن، سنجش از دور سبب شناسایی عوارض زمین شناسی، دگرسانی ها، کانی ها و ساختارهای تکتونیکی منطقه مورد مطالعه می شود.اما در بعضی از مواقع محدوده مورد مطالعه در بین دو سین از تصاویر ماهواره ای قرار میگرید که راه حل این مساله روش موزاییک کردن تصاویر ماهواره ای می باشد. در این مقاله این روش در محیط نرم افزاری ENVI به صورت تصویری و نوشتاری آموزش داده شده است. زمین پی جویان نگار سعی دارد آموزش های کاربردی و مفید را برای فعالان بخش زمین شناسی، اکتشافی و معدنی فراهم نماید. شرکت زمین پی جویان نگار با بهره مندی از یک گروه خلاق و مجرب سنجش از دور، تصاویر ماهواره ای همچون لندست، استر و پریسما را جهت مطالعات زمین شناسی، اکتشاف مواد معدنی، معادن و کشاورزی آنالیز نموده و نتایج را بر اساس نیاز کارفرمایان خود ارائه می نماید. همچنین گروه سنجش از دور شرکت زمین پی جویان نگار با بهره مندی از تجهیزات پهپادی نوین، مطالعات سنجش از دور را به صورت محلی برای اهداف بزرگ مقیاس نیز انجام می نماید.
